Ierland... verborgen juwelen ontdekt!

Madeleine van de Wouw - 25 september 2014 - Ierland

Of ik de Hidden Gems, de verborgen juwelen van Ierland wil ontdekken in Carlow, Kilkenny, Waterford, Wexford en Wicklow? Natuurlijk. Een beetje schatgraven is altijd leuk. Ik neem spa en schop mee en ontdek al snel dat je in Ierland helemaal niet zo diep hoeft te spitten om prachtige pareltjes te vinden. De meeste liggen zelfs gewoon aan de oppervlakte. Ik neem het vliegtuig naar Dublin waar ik me aansluit bij drie collega-journalisten voor een twee uur durende reis naar het zuiden, waar we het ene na het andere G’tje zullen vinden.

Groen Iers landschap

Het landschap, de natuur, de uitzichten... ze variëren van geweldig tot overweldigend! En het is er groen. Heel veel kleuren groen. Het lijkt wel of een schilder alle tinten groen die er zijn heeft uitgesmeerd over het Ierse landschap. Maar zo groen kan het alleen maar zijn als het vaak regent, en dat deed het tijdens de wandeling op de Blackstairs Eco Trails in Killedmond. Gewapend met paraplu en regenjas gaan we op stap met Mary White. Ze vindt haar passie in het behouden van de natuur en het rondleiden van mensen over deze trail. Mary weet echt alles over planten en vertelt over de geneeskrachtige en eetbare soorten. Zoals de ‘Pennyworth’, een plantje in de vorm van een vrouwenhand dat op nog maar weinig plekken in de wereld voorkomt, maar hier uitbundig groeit. Ze laat ons een blaadje van een andere plant proeven en vertelt dat deze goed is voor de maag. Dan breekt de hemel echt open en Mary gebruikt het moment dat we schuilen onder de bomen om ons te wijzen op Tom Duff Hill, een natuurgebied dat dankzij de strijd van Mary niet is opgeofferd voor de mijnbouw. De benodigde 150.000 pond, nodig om een geoloog en advocaat te betalen, werd opgehoest door Mary en haar medestanders. Wanneer het weer wat droger is gaan we verder en vertelt Mary over de vele eikenbomen in het gebied: “De eik is geen inheemse boom, maar werd ruim vijfhonderd jaar geleden gepland om de eikenhouten dakdelen van de kapel in Oxford te vervangen. Het dak werd opgegeten door kevers. Niet alle bomen hoefden hiervoor gebruikt te worden en zo komt het dat sommige eiken hier al zo’n vierhonderd jaar oud zijn.”

Prachtige witte bloemetjes trekken onze aandacht. “Niet plukken hoor”, waarschuwt Mary. “De bloemetjes zijn van de toverfeeën, de fairy’s. Als je ze plukt dan gaat er iemand dood.” Onze wandeltocht duurde twee uur, maar voor de liefhebbers kun je, met of zonder gids of met een wandelkaart, tochten maken die een hele dag duren. “Ze slaan dan een tentje op en genieten van de rust. En ik zeg altijd: neem de volgende dag mee naar huis wat je van huis hebt meegenomen. Leave no trace”, besluit Mary.
Net zo snel als het begon te regenen, gaat ook de zon weer schijnen. Deze combinatie zet de Black Stairs Mountains, waar het gebied haar naam aan ontleent, in een bijna mystieke nevel. We drinken nog een kopje thee bij Mary en Robert voor we op weg gaan naar de volgende Gem: de graftombe van een wel heel bekende geestelijke.

Sint Nicolaas

In Jerpoint Park in Kilkenny verrassen Maeve en John O’Connell ons met heerlijke scones. Het landgoed, eind 17de eeuw gebouwd door de Earl of Balmour is in de loop de jaren fors opgeknapt en gemoderniseerd, maar in de vensters zit nog steeds het originele glas. “Dat moest ook wel, want Jerpoint is onderdeel van de Heritage Conservation in Ierland verbouwd en er zijn strikte regels voor verbouwingen”, vertelt Maeve. Op het landgoed leven zo’n 145 schapen, die allemaal geschoren en bij elkaar gedreven moeten worden. Hoe dat gaat laat John zien, samen met zijn speciaal daarvoor getrainde Border Collie. En dan gaan we naar het graf van de geestelijke op het kerkhof dat onderdeel is van Jerpoint Park. En bekend is hij: we staan voor de graftombe van niemand minder dan Sint Nicolaas. “Een van de drie tombes”, lacht John. “Maar natuurlijk is dit het echte graf".
Onderdeel van Jerpoint Park is ook de middeleeuwse stad uit de 12e eeuw, waarvan de restanten in verrassend goede staat zijn. Het is een echte toeristische attractie en de bordjes vertellen alles over de geschiedenis ervan.Het landgoed wordt doorkliefd door de rivier Nore, een van de wildste rivieren van Europa. “Vroeger was de rivier vervuild, maar tegenwoordig zwemt er weer volop vis." We nemen afscheid van John, zijn vrouw en natuurlijk de stoere hond. Ons wacht een nieuwe Gem.

Geschiedenis

In Ierland ligt de geschiedenis voor het oprapen en maakt vroeger nog steeds deel uit van het leven van nu. We gaan naar Dunbrody waar we kennismaken met de H van honger op de zogenaamde 'Famine' Ships, waarmee duizenden Ierse emigranten in de 19de eeuw de oversteek naar Amerika maakten. Honger voor de tweede klas passagiers althans, want voor de eerste klas reizigers was er voldoende te eten en drinken aan boord. Het verschil tussen beide klassen wordt duidelijk aan boord van de Dunbrody Famine Ship, waar acteurs vertellen over het leven aan boord. Het Iers is niet helemaal te verstaan, maar het verhaal is duidelijk. Een bekakte ‘first class’ passagiere vertelt over haar afkeer van de tweede klas passagiers omdat ze zo stonken. De armoedige ‘second class’ passagiere – met nepbaby op haar arm- vertelt over de strikte rantsoenen, en hoe hele gezinnen moesten leven op een ruimte niet groter dan een eenpersoonsbed. Een ding is nog origineel op de replica van het schip: de scheepsbel van het originele schip uit 1840.

Meer geschiedenis vinden we gewoon op straat, zoals d Emigrant Flame, de eeuwigdurende vlam ter nagedachtenis aan al die Ieren die het land verlieten en… John F. Kennedy. Althans, zijn levensgrote standbeeld. Want dat Kennedy van Ierse afkomst was dat willen de Ieren ook tegenwoordig nog niet vergeten. We schudden de bronzen president de hand en verlaten Dunbrody om te proeven van een nieuwe Gem.

Gastronomie (ook glutenvrij!)

Of je nu een eenvoudige maaltijd in een Ierse pub eet, zoals de Pub Corcorans, lekker luncht in het Bishop’s Palace Restaurant of uitgebreid gaat dineren in een luxe restaurant, de Ierse keuken is verrassend. Zo eten we in één Michelinsterrenrestaurant Lady Helen, onderdeel van het Mount Juliet Country Estate, Thomastown.

Een parel onder al die gastronomische edelstenen is Dunbrody Country House Hotel in Wexford. Hier zwaaien Kevin & Catherine Dundon de scepter. Het echtpaar biedt gasten niet alleen een persoonlijke touch tijdens hun verblijf, chefkok en tv-persoonlijkheid Kevin is bovendien een gastronomisch wonder. We snappen waarom zijn restaurant The Harvest Room, onderdeel van Dunbrody, diverse prijzen heeft gewonnen. Hemels was in ieder geval het speciaal voor mij gemaakte glutenvrije brood. Op het terrein hebben Kevin en Catherine een schuur verbouwd tot Ierse pub en daar hebben we samen met de inwoners van het stadje, nog een gezellige avond gehad. Onze gastronomische ontdekkingen worden afgesloten in het Seafield Golf & Spa Hotel, Ballymoney, Gorey.

Gezondheid

Mount Juliet is niet alleen een zeer populair hotel met golfbaan, er is ook een klein, maar fijn wellnesscentrum. Ze bieden diverse packages die gericht zijn op ontspanning en gezondheid. Ik krijg een zeer ontspannende hot-stone en hoofdbehandeling. De anderen maken ondertussen een rondje over het landgoed en ik hoor later van hen dat de golfbaan er zeer uitnodigend bij lag. Zeker niet gevaarlijk, zoals de volgende ‘G’.

Gevaar

Gevaar voor zeevarenden, dan wel te verstaan. Om te voorkomen dat schepen op de klippen liepen werden langs de kusten vuurtorens neergezet. We bezoeken de oudste nog werkende vuurtoren ter wereld: het middeleeuwse Hook Lighthouse in New Ross. De huidige vuurtoren is zo'n 800 jaar oud en ziet er nog steeds pico bello uit. Dat kan ook niet anders: de vuurtoren wordt elke 5 tot 7 jaar helemaal geverfd. "Vroeger waren vuurtorens rood, tegenwoordig zwart", zo vertelt de gids met wie we de vuurtoren bezoeken. We klimmen 115 traptreden op voor een spectaculair uitzicht vanaf het 'balkon'. De naam Hook Lighthouse komt van pater Dubhain, een monnik die de eerste vuren aan de kust maakte om schepen te waarschuwen voor de kliffen en rotsen. Dubhain betekent zoveel als 'haak'. Daarnaast staat de vuurtoren op land dat de vorm heeft van een haak. In Hook Head (Rinn Duáin) komen de drie rivieren Nore, Suir en Barrow samen. New Ross, het plaatsje waar de vuurtoren staat was en is nog steeds een belangrijke haven. En dan de laatste ‘G’ voordat mijn kennismaking met ‘Ierland door de eeuwen heen’ er weer opzit.

Geesten

Of ze er echt zijn? Wie zal het zeggen. Feit is dat er nergens ter wereld zoveel 'haunted houses' zijn als in Ierland. Zo beweren de Ieren althans. Overal is wel een vingerwijzing naar een voorvader, ouder of spirituele ervaring. We mogen zelf ervaren of spoken en geesten ook echt de huizen 'bewonen' en krijgen een avondtour door Loftus Hall, dat ons spookachtig verlicht opwacht. De oude mansion in Wexford is gebouwd door de familie Redmond in 1350 in de tijd dat de 'zwarte dood' door Ierland waarde. Daarna kende het nog een aantal andere eigenaren. Loftus Hall raakte na de sluiting in 1990 in verval tot het werd verkocht aan de Quigley familie, die nog steeds de huidige eigenaren zijn. Het huis wordt beschouwd als een van de meest 'haunted houses' van Ierland, bewoond door de duivel en de geest van een jonge vrouw.
Na een aardse start in het restaurant van Loftus Hall  lopen we door de poort, terwijl onze 'geleidegids' Liam alvast een tipje van de sluier oplicht over het huis en haar vroegere en huidige? bewoners. Met gevoel voor drama slaat hij onverwacht een deur dicht, en hoe nuchter we allemaal ook zijn, we schrikken er toch van. De ontvangsthal van het huis is opgeknapt, al is hier nog steeds een beetje te zien hoe deplorabel het gebouw er eigenlijk aan toe is. Sommige kamers zijn afgesloten, niet vanwege geesten, maar simpelweg omdat de vloer en/of het plafond op instorten staan. Maar een paar kamers zijn opgeknapt en klaar om haar bezoekers te ontvangen. Collega Kirsten en ik worden gescheiden van de rest en achter gelaten in een pikdonkere kamer. Onze nekharen kriebelen en stoere vrouwen als we eigenlijk zijn, grijpen we nu als vanzelf elkaars hand! Hoera voor het licht van de mobiele telefoons, want dat donker bevalt ons helemaal niet. Wanneer we weer bij de anderen in een andere kamer worden geroepen zitten zij aan tafel en blijken wij 'bedienden' te zijn. De bedoeling van het gescheiden kwartiertje ontgaat ons echter een beetje en we hebben het verhaal van het huis dus ook gemist. Met zijn allen wandelen we door de delen van het huis die bezichtigd kunnen worden.
Bovenaan de eikenhouten trap schemert het. De trap, zo horen we, is een broertje van de trap die in de Titanic was aangebracht. We worden een kamer ingeloodst waar het ijskoud is. Natuurlijk denk je dan gelijk aan airco of open ramen, maar dat blijkt niet zo te zijn. In het midden van de kamer staat een bed. Het voelt onbehaaglijk, zeker als we horen dat in deze kamer de dochter des huizes zelfmoord heeft gepleegd. "Haar geest dwaalt hier nog rond en is al door diverse mediums waargenomen", declameert Liam met spookachtige stem. Ik weet niet waar de rilling over mijn rug door veroorzaakt wordt, maar ben wel blij dat we weer naar buiten gaan. Eenmaal terug in het restaurant zijn de meningen over wat we gezien, gevoeld en ervaren hebben verdeeld. "Pure onzin", roept iemand. "Ik heb echt wat gevoeld", zegt een ander. Eensgezind zijn we in onze conclusie dat Loftus Hall zeker een bezoek waard is als je er tegen kunt en iets 'geestigs' wilt beleven. En dat brengt mij bij de laatste G.

Gastvrij, gul, gezellig

Dat zijn de Ieren. En geestig, grappig en uiterst hartelijk. Ierland is genieten met een grote G. Van lekker eten, een goed glas bier, wijn en natuurlijk de whiskey. Van geschiedenis en van groen. Van natuur tot steden. Met weidse uitzichten en mooie doorkijkjes. Dublin stond helaas niet op het programma, en ook de andere kant van het land schijnt het bezoeken waard te zijn. Okay, dat zetten we dan op de W van wensenlijstje! 

01/20 

   

Tips en weetjes

Kennedy hield in 1963 een toespraak in New Ross, Wexford, het graafschap waar zijn overgrootvader woonde. Hij schetste het beeld dat, als familie jaren eerder niet naar de VS waren vertrokken, hij misschien wel in de plaatselijke fabriek of winkel zou werken. Zijn toespraak werd enthousiast ontvangen en is in zijn geheel te lezen op de gedenkplaat naast het manshoge bronzen standbeeld dat op Charles Street Dock in New Ross staat. Het beeld toont de president met uitgestoken hand, zoals hij op de vele foto’s staat: enthousiast de hand schuddend van mensen die hem wilden begroeten.

Vlieg naar Ierland met AerLingus

www.waterfordtreasures.com /  www.waterfordvisitorcentre.com / www.jerpointpark.com
www.blackstairsecotrails.ie /  https://hookheritage.ie /  www.loftushall.com
https://poloconghaile.com/loftus-hall-date-devil /  www.corcoransnewross.com
www.mountjuliet.com / www.dunbrodyhouse.com /  www.seafieldhotel.com / www.ierland.nl