Natuur als helende bron

Super User - 20 juli 2021 - Duitsland

2.2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Wellnessbad in Bad Wörishofen ©puuropreis

Dankzij Duitse pioniers kennen we de waarde van de natuurgeneeskunde. Johann Hahn schreef al in 1743 over watertherapie, onwetend dat zijn boek een eeuw later de basis zou zijn van de kuren van Sebastian Kneipp. Met hem hebben Vincent Preissnitz en Johann Schroth de hedendaagse hydrotherapie op de kaart gezet. Op het gebied van de homeopathie geldt dit voor dr. Samuel Hahnemann, terwijl ‘leemprofessor’ Emanuel Felke het gezonde buitenleven tot leer wist om te bouwen. Al deze kuren en therapieën, maar ook nog vele andere, kun je in Duitsland beleven.

Kneipp, Felke en Schroth zijn ontegenzeggelijk de bekendste van de Duitse natuurheelmeesters. Aan hun ideeën besteden we dan ook uitgebreid aandacht, en we vertellen er meteen bij waar je hun behandelingen precies kunt vinden.

Kuren met Sebastian Kneipp

De Beierse priester Sebastian Anton Kneipp (1821-1897) is de naamgever van de Kneippkuur. Deze vorm van hydrotherapie maakt gebruik van water, temperatuur en druk. Kneipp deed zijn ontdekking in 1846, op het moment dat hij aan tuberculose leed. Aan de hand van het boek van Hahn uit 1743 over watertherapie deed hij verwoede pogingen op zichzelf te genezen. Uiteindelijk kwam hij erachter dat hij baat had bij een koud bad, voorafgegaan door een flinke inspanning.

De Kneippbenadering kent vijf pijlers:

hydrotherapie
kruidengeneeskunde
trainen
voeding (een dieet van volkoren granen, groenten en beperkt gebruik van vlees)
spiritualiteit (Kneipp geloofde dat een gezonde geest leidt tot een gezond persoon)

Plaatsen met erkende kuren van Kneipp

Göhren, op het eiland Rügen.
Bad Schmiedeberg (in de deelstaat Sachsen-Anhalt)
Überlingen (Baden-Württemberg)
Prien aan de Chiemsee (Bayern)
Bad Wörishofen in de Allgäu. In deze kuurstad staat ook het Kneipp-museum.

Fit met Emanuel Felke

De geestelijke Leopold Erdmann Emanuel Felke (1856-1926) was ook natuurgeneeskundige. Hij wordt nog altijd getypeerd als ‘leemprofessor’, aangezien hij in zijn behandelingen veelvuldig gebruik maakte van klei en –baden. Felke geloofde daarnaast vooral in gezonde voeding en oefeningen in de natuur en buitenlucht.

De benadering van Felke kent vier elementen:

zitbad
bad van lucht en licht
leembad
slapen op de grond

Felke zette aan het eind van de 19de eeuw in Repelen (bij Duisburg) een groot centrum op, waar hij mensen uit binnen- en buitenland behandelde. De accommodatie Jungborn had 50 cabines in de open lucht, ruimtes om te relaxen plus twee meren om in te zwemmen. Bij het sporten en zwemmen waren alle deelnemers naakt, en dus was er een meer voor mannen én voor vrouwen. Na het succes in Repelen bouwde Felke ook nog een spa in Bad Sobernheim. Deze gemeente in Rheinland-Pfalz is de enige geneeskrachtige Felke-badplaats van Duitsland. Bad Sobernheim heeft ook een Felke-museum en –monument.

Johann Schroth denkt aan spijs

De natuurgeneeskundige Johann Schroth (1798-1856) heeft zijn naam gegeven aan de Schroth-kuur. Op 18-jarige leeftijd trapte een paard zodanig hard tegen zijn rechterknie, dat het gewricht stijf werd en bleef. Een monnik adviseerde hem koude zwachtels om de knie te doen. Al snel bemerkte Schroth zoveel verbetering, dat hij deze ‘therapie’ ook op anderen ging toepassen. Het goede van vasten ontdekte hij bij vee, dat bij ziekte eten en drinken weigerde en zich nauwelijks bewoog. Dat gegeven vertaalde hij in een kuur voor zieke mensen.

De vier elementen van Schroth:

vasten
stofwisseling stimuleren met pakkingen
ritmische wisseling van hoeveelheden vloeistof (drinkschema van Schroth)
afwisseling van rust en beweging

Een hele behandeling – compleet met pakkingen en een drinkschema - werd in 1949 geïntroduceerd in Oberstaufen, in het zuiden van Duitsland. Dit klimaatkuuroord is ook de bekendste plaats, waar Schroth-kuren worden aangeboden.

Variëteit aan kuren

Naast de kuren van dit bekende drietal hebben Duitse wellness- en gezondheidscentra uiteraard nog veel meer behandelingen, soms met heel lokale aspecten.

Wat te denken van Almyurveda, zeg maar Ayurveda in de Alpen? De leer van het leven uit India wordt onder meer in hotel Zugspitze in Garmisch-Partenkirchen aangevuld met Zuid-Duitse elementen. Met massages, baden en peelings worden lichaam en geest weer in balans gebracht. Daarnaast werken de therapeuten bij de behandeling volop met honing, melk, planten, kruiden en bloemen.

Aan de kust van Noord- en Oostzee vind je ook thalasso. Hoe puur natuur is dit om behandelingen met zeewater te ondergaan. Dat kan ondermeer in Norderney (de oudste heilzame Noordzeebadplaats van Duitsland), Damp, Heiligendamm, Boltenhagen en Graal-Müritz.

In het wellness landhotel Kummerower Hof in Neuzelle (deelstaat Brandenburg) kun je een bierbad nemen van ongeveer 35 graden Celcius. Een dergelijk bad is vooral goed voor de huid, want bier is rijk aan vitamine B. Ook zou deze behandeling zorgen voor een lagere bloeddruk. Het vocht komt van de lokale Klosterbrauerei.

De basis van radontherapie is de werking van het gelijknamige natuurlijke edelgas. Bronwater met radon werkt ontstekingsremmend en pijnverzachtend. Patiënten met huidziekten als psoriasis, ziekten aan de luchtwegen als chronische bronchitis en ziekten als Bechterew en artrose kunnen baat hebben bij deze behandelingen. Met radontherapie in een onderaardse mijngang heeft Bad Kreuznach (Rheinland-Pfalz) een voor Europa uniek kuurmiddel.

De Heilstollenkuur is gebaseerd op heel zuivere lucht in grotten en stilgelegde mijnen. In deze lucht zitten geen zweefstoffen zoals pollen en schimmelsporen. Een goede plek om eens heerlijk diep adem te halen, is Aalen in Baden-Württemberg.

Boek een van de wellnesshotels bij Booking.com

Boek je vakantiehuis in Duitsland en geniet...

En dan nog iets over zout en krijt

In het wellness is ook sprake van een heuse revival. Zout is namelijk helemaal terug van weggeweest! Wellnesscentra openen zoutgrotten en –kamers of komen met zouttherapie (halotherapie). Dat alles om reumatische klachten en problemen aan gewrichten, luchtwegen en huid te verlichten. Bad Sassendorf in Westfalen is een erkende geneeskrachtige zoutwater- en modderbadplaats.

Waldhotel Kreuztanne in Friedebach (Sachsen) staat bekend om behandelingen met geneeskrachtig krijt. Het ‘witte goud’ werd ruim 100 jaar geleden voor het eerst gebruikt op Rügen. Naast de medische behandelingen is wellness op dit eiland een belangrijke economische factor geworden. Krijtbaden en -massages zijn goed tegen reumatische klachten, jicht, chronische gewrichtsproblemen en spierverhardingen.

Dit artikel is aangepast op 20 juli 2021.