Helgeland, een verrassende ontdekking
Mijn tong hangt op mijn schoenen tijdens de eerste sportieve activiteit van mijn reis naar Noorse noorden. Maar eenmaal boven op Torghatten, de hoedvormige berg zuidelijk van Brønnøysund, is het uitzicht meer dan de moeite waard. Door het gat in de berg zie je aan de ene kant de zee, en aan de andere kant kilometers ongerepte natuur. De 35 meter hoge en 160 meter lange opening is gevormd is tijdens de IJstijd toen het water van de zee beduidend hoger stond en het water de zachtere rotsgedeelten uitsleet. Maar Noorwegen zou Noorwegen niet zijn of er bestaat wel een legende over het ontstaan van het gat, en een van die versies horen we tijdens de afdaling.
Brønnøysund
Onze ontdekkingstocht door Helgeland begint in Brønnøysund, een stadje dat precies in het midden van Noorwegen ligt. Helgeland is een gebied dat met natuurschoon en idyllische plekjes zeker niet onderdoet voor het bekendere Lofoten. Want hoe mooi is het om in de nog zo ongerepte natuur zomaar een kudde elanden langs de weg tegen te komen. En hoe sportief kun je zijn: wandelen, hiken, kajakken, een ribbootavontuur, afdalen in een grot en stappen op sneeuwschoenen, ja ook in de zomer! Liever iets minder actie? De vis springt al aan je hengel als je de dobber uitgooit en de verschillende kleine en grotere musea zijn absoluut de moeite waard. Ook al zo leuk: je kunt gewoon overal met je tent, camper of caravan overnachten. Wil je meer luxe en comfort dan zijn er prachtige campings met allerlei faciliteiten en vaak met hottubs en sauna’s.
Nevernes
De volgende dag gaan we verder met onze ontdekkingtocht door Helgeland. In Nevernes Havn in Velfjord bezoeken we de puik ingerichte kleine musea, die zijn opgezet door Marius Nergârd. Hij wilde Nevernes, ooit het centrum van de zalmvisserij, nieuw leven in blazen. En met succes. Zeker 's zomers bruist het er van de activiteiten. Bovendien is het stadje de ingang naar het Lomsdalen National Park. Nevernes is een ijsvrije haven. Vroeger was het stadje hét centrum van de zalmvisserij. Nu woont er nog maar één persoon op het fjord.
Een fjord is het water dat van de zee de landengte inloopt. Is het water niet groot of diep genoeg of loopt het niet ver genoeg het land in dan is het geen fjord.
Eilandhoppen
Voor de kust van Helgeland liggen duizenden eilanden. Om er een aantal te zien gaan we eilandhoppen met de vele ferryboten die de eilanden met elkaar verbinden. We beginnen op Vega, het grootste eiland van de Vega-archipel dat sinds 2004 vermeld staat op de UNESCO werelderfgoedlijst. Niet alleen voor vogelliefhebbers, ook voor niet-vogelkenners is Vega interessant. In het E-hus leer je alles over de eidereenden. Dat ze juist het meest op Vega voorkomen is niet zo gek: ze worden hier verzorgd, vertroeteld en beschermd vanwege hun eidereendendons. Dit dons, het warmste, lichtste en koelste dons dat er is, blijkt voor Vega een belangrijke inkomstenbron. De gemiddelde opbrengst is 17 gram dons per nest en voor 1 kilo dons zijn dus zo'n 60 nesten nodig. Dat verklaart de torenhoge prijs en de lange wachtlijst voor bijvoorbeeld een kussen, waar al snel een kilootje ingaat.
De boot in
Het is weer tijd voor actie: we gaan kajakken. Mijn grootste angst is om in het koude water om te slaan, maar gelukkig krijgen we prima isolerende pakken aan. En wanneer ik onelegant, maar droog in de kajak geploft ben hebben mijn kajakmaatje en ik de slag snel te pakken en peddelen we vrolijk weg. Wat gaat anderhalf uur dan snel voorbij en wat is het een bizar idee dat zich tussen ons en Groenland alleen de eindeloze Noordzee bevindt...
De volgende dag wacht ons een sportieve fietstocht op het eiland Herøy. Helaas regent het pijpenstelen en missen we daardoor veel fotomomentjes. Wel zwaaien we uitbundig naar de automobilisten die ons voorbij suizen en zich afvragen waarom we toch in die stromende regen op de fiets zijn gestapt. Ach, het hoort erbij en gelukkig is het droog als we verder gaan naar Sandnessjøen op Alsten. Hier bezoeken we het in 2009 geopende Vikinghuis, waar eigenaar Oddvar Petterson vertelt dat de naam Viking vermoedelijk uit Duitsland komt. "Weet je trouwens dat Vikingen nooit helmen met horens op hebben gedragen. Sterker nog, ze droegen niet eens helmen."
Lovund
Na dit lesje Vikinggeschiedenis pakken we de ferry naar Lovund, ook bekend als papegaaiduikerseiland. Het 408 m2 grote Lovund (lov = bovenkant hand = plat, und = bestaat iets) wordt voor 85 procent gedomineerd door de'haaienvinberg', die vanaf veel plekken in Helgeland te zien is. Lovund is door de berg maar aan één kant bewoonbaar en heeft sinds 1972 de grootste zalmkwekerij van Noord-Noorwegen en staat wereldwijd op een tiende plaats. Waren er in 1972 nog maar200 zalmen om mee te kweken. Nu levert het kleine eiland zo'n 65.000 ton spartelende zalm per jaar. Van de 429 werken inwoners werken er zo'n 250 in de zalmindustrie. Vanaf april tot en met augustus groeit het inwoneraantal van Lovund spectaculair: dan komen ruim 200.000 papegaaiduikers het eiland bevolken. Leuk: op Lovund vind je een heuse golfbaan, waar je vanaf een top van de berg de bal in een grote ronde cirkel in het water onder je mept. En die bal is gemaakt van...vissenvoer!
Poolcirkel
Na een heerlijke nacht op Lovund met uitzicht op de zon die ondergaat in zee gaan we via Stokkvågen we terug naar het vasteland van Noorwegen. We rijden naar Mo i Rana, eens een belangrijk mijnbouwcentrum. Vanuit het stadje zit je snel op de Poolcirkel waar het bezoekerscentrum ruim 80.000 toeristen per jaar trekt en het op de parkeerplaats een komen en gaan van mensen is, al dan niet met caravan of campers. Na een sneeuwschoenwandeling gaan we terug richting Mo I Rana, waar we nog één actieve expeditie voor de boeg hebben: de grotten! De die-hards kiezen voor de Sætergrotta waar je door kieren en spleten in afdaalt. Echt kruip- en sluipdoor. Ik houd het bij de Grønligrotta, een verlichte grot met wandelpaden. De grot is af en toe wat glibberig en nat, maar absoluut de moeite waard.We sluiten deze bijzondere dag af met een echte 'lapse' grill in een hut in het bos. Hoe mooi kan het leven zijn!
Helgeland. Een 'stoer' gebied, met veel natuurschoon en waar je, zeker ook tijdens de zomermaanden, wanneer het bijna 24 uur per dag licht is, veel dingen kunt doen en zien. Wat mij betreft: på gjensyn: tot ziens!
Ontdek Noorwegen zelf
Met SNP natuurreizen heb je keuze uit 21 reizen naar Noorwegen. Van het hoge noorden tot het lage zuiden. Of je nu een individuele trip wilt of liever met een groepsreis meegaat, er zit altijd een reis voor je bij. Naar SNP...
Boek je vliegticket naar Noorwegen met Finnair