Cultuur snuiven langs de Duitse Vakwerkroute

2.0384615384615 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Hoppener Haus in Calle ©puuropreis.nl
Hoppener Haus in Calle ©puuropreis.nl

Met een lengte van bijna drieduizend kilometer leent de Duitse Vakwerkroute zich bij uitstek voor een road trip. Van Stade aan de Elbe tot Meersburg aan de Bodensee showen zo’n honderd stadjes vakwerkarchitectuur in alle denkbare stijlen en kleuren. Maar weet waar je aan begint: Duitsland telt 2,5 miljoen gebouwen in deze vorm van ecologisch en esthetisch verantwoorde houtbouw…

Onze onderneming van vijf dagen is eenvoudig van opzet. We hebben via all-in autoverhuurder Sunny Cars een auto tot onze beschikking, waarmee we vanuit Stade – het noordelijkste puntje van de Deutsche Fachwerkstraße – een kleine vierhonderd kilometer langs de toeristische route willen afleggen. Overnachten, eten en drinken doen we in Stade, Hitzacker, Celle en Bad Essen. Maar dat hadden ook zomaar Stadthagen, Wernigerode, Lüchow, Dannenberg of Duderstadt kunnen zijn; keuze te over op deze Straße tussen Elbe en Harz.

Omdat we diep in het naseizoen reizen, pikken we onze Renault Captur op in Kleef, direct over de grens bij Nijmegen. Dat heeft een reden: deze ‘Duitse’ huurauto staat op winterbanden, Nederlandse auto’s kennen die standaardeis niet. En als je dan toch besluit om de grens over te steken, bijvoorbeeld om een kerstmarkt te bezoeken, kun je voor grote verrassingen komen te staan. Wanneer je bij winterse omstandigheden in Duitsland op zomerbanden rijdt en een ongeval veroorzaakt, kan het niet monteren van winterbanden worden gezien als grove nalatigheid. Verhuurder Sunny Cars biedt in Nederland weliswaar ook zo’n winterpakket, maar doet dat vanaf een huurperiode van zeven dagen. Vandaar de tussenstop in Kleef. Daar huren we trouwens voor 7,50 euro per dag een navigatiesysteem, en dat blijkt alle dagen een trouwe metgezel.

Jeugdherinneringen

Maar terug naar de aanleiding: de wens om meer te weten te komen over vakwerk in Duitsland. Over die karakteristieke manier van bouwen, waarbij de dragende structuur van muren bestaat uit houten balken, met daartussen bijvoorbeeld een vlechtwerk van wilgentenen, bestreken met een mengsel van leem en stro. De bouwvorm ontstond in de periode 1200-1300, toen Europa een periode van grote bevolkingsgroei en verstedelijking kende en de vraag naar bouwmateriaal sterk groeide. In gebieden zonder directe, betaalbare toegang tot natuursteen bleek vakwerk een goedkope manier om een stabiel onderkomen te bouwen.

Mijn kennismaking met het eeuwenoude fenomeen, al wist ik toen nog niet dat het om cultuurgoed met een rijke geschiedenis ging, was trouwens in mijn vroegste jeugd. Rond mijn autobaan van Faller en de treinen van Märklin, beide van Duitse makelij, stonden tegen de met stijfsel en kranten vormgegeven bergen vooral modelbouwhuizen met vakwerkmotief. En hoe mooi is het dan als je enkele decennia later dwars door de deelstaat Nedersaksen een route kunt rijden, die werkelijk stijf staat van deze gebouwen. Op ware grootte.

Kijkje vanaf de kerktoren van Stade

Haven van Hanzestad Stade

En die laten zich ook van bovenaf prachtig bekijken, zoals de toeristische dienst van Stade bij verrassing voor ons heeft geregeld. Zo staan we op een regenachtige donderdagavond ineens met onze Nederlandse gids, een spraakwaterval met Limburgse tongval, volop in de wind op de kerktoren van de 13de-eeuwse St. Cosmea et Damiani. Direct onder ons schemert het oude centrum met centraal de haven en het plein Am Fischmarkt, waar we later in bistro-restaurant Lila’s nog van een mooi diner genieten. In de verte ligt het vruchtbare laagland vol fruitbomen, de Elbe en belangrijke industrieën als Dow Chemical en Airbus.

De Hanzestad aan de Schwinge telt bijna 50.000 inwoners, maar wie voor het vakwerk komt kan zich beperken tot het historische hart. Rond de Hansehaven is heel veel moois te zien, evenals in de Hökerstraße. Op nummer 29 staat wat ons betreft een hoogtepunt. Het koopmanshuis met een hal met twee verdiepingen en gotische bakstenen bogen dateert uit de late middeleeuwen en is als een van de weinige gebouwen gespaard gebleven bij de stadsbrand van 1659. Tweede derde van Stade werd op die 26ste mei in de as gelegd. Wie wil weten hoe Stade zich daarna heeft ontwikkeld, moet Museum Schwedenspeicher bezoeken. In het bakstenen gebouw aan Wasser West 39, tijdens de Zweedse overheersing in de 17de eeuw een garnizoens-bevoorradingshuis, is alles te vinden over de geschiedenis van het Elbe-Weser-gebied en van de stad.

Herinneringen in Hitzacker aan prins Claus

Zicht op Hitzacker aan de Elbe

Op vrijdag leggen we op het gemak ruim 136 kilometer af, voor een belangrijk deel door het bos- en heidelandschap van de Lüneburger Heide. Etappeplaats twee is Hitzacker, waar we opnieuw de Elbe tegenkomen. Het stadje met zo’n vijfduizend inwoners wordt volledig omgeven door de Jeetzel, die hier in de bekendere rivier uitmondt. En dat maakt van dit eilandstaatje een soort openluchtmuseum, volgepakt met vakwerk.

De stadshistorie wordt uiteengezet in het Heimatmuseum Das Alte Zollhaus (uit 1589), waar echter ook volop aandacht is voor een ander aspect van de lokale geschiedenis: de strijd tegen het water. En die werd nogal eens verloren, zo blijkt uit de zwartwit-foto’s die her en der aan de eeuwenoude panden zijn geschroefd. Die narigheid moet echter tot het verleden behoren met de aanleg van een moderne kering langs de Prinz-Claus-Promenade. Inderdaad, we hebben het over de echtgenoot van prinses/koningin Beatrix, die op 6 september 1926 werd geboren op landgoed Dötzingen, net buiten Hitzacker. Zijn herinnering wordt niet alleen levend gehouden met een wandelboulevard, maar eveneens met een buste bij het stadhuis. Hij was het trouwens ook die zijn geboorteplaats in 1997 ‘kleine stad met grote charme’ noemde. De slogan, die tot op de dag van vandaag wordt gebruikt, wordt kennelijk door velen onderschreven, getuige de Hochzeitskette van tientallen liefdessloten, die op een brug over de Jeetzel is ontstaan.

Celle, ook voor Bauhaus

Tekst op vakwerkhuis in Celle

De keuze voor Celle aan de Aller blijkt een gelukkige. De rijafstand is nauwelijks honderd kilometer, en deze zaterdag is er volop buzz in de stad met 73.000 inwoners, in het zuidelijk deel van de Lüneburger Heide. In de voorbereiding lazen we veelvuldig over de combinatie ‘traditie en moderniteit’ en met recht: Celle koestert een kleine vijfhonderd gerestaureerde vakwerkhuizen, maar kent met Bauhaus-ontwerpen ook meer eigentijdse ontwikkelingen.

Al die aspecten komen voorbij tijdens onze wandeling met een Nederlandstalige gids. We bezoeken het Celler Schloss, dat in 1318 voor het eerst als ‘castrum’ werd vermeld; we zien het Bomann-Museum, een van de grootste cultuurhistorische musea in Nedersaksen; we krijgen bijna nekkramp van het turen naar de toren van de stadskerk van 74,5 meter hoog en we krijgen minutieus uitleg over vakwerkgebouwen zoals het prachtige Hoppener Haus, over vakwerkstijlen, over teksten op huizen en nog veel meer.

stade-huizen-puuropreis
stade_vakwerk_puuropreis
stade_tekst_puuropreis
stade_straat_puuropreis
hitzacker_woonhuis_puuropreis
hitzacker_station_puuropreis
hitzacker_promenade_puuropreis
hitzacker_liefdeslotjes_puuropreis
hitzacker_centrum_puuropreis
hitzacker_busteclaus_puuropreis_P.Wieczorek
celle_oudstehuis_puuropreis
celle_kerktoren_puuropreis
celle_woning_puuropreis
celle_gevel_puuropreis
celle_gelddrukken_puuropreis
bad_essen_kirchplatz_puuropreis_prbadessen
bad_essen_watermolen_prbadessen
01/17 
start stop bwd fwd

Zo leren we de feitelijke betekenis van ‘steenrijk’: alleen degenen met geld konden lang geleden in deze contreien met steen iets laten neerzetten, zoals kastelen en kerken. De minder draagkrachtigen moesten genoegen nemen met hout en leem, ons onderwerp van de rondreis. De genoemde combinatie van ‘traditie en moderniteit’ komt het mooist tot uiting, vinden wij althans, in het oudste vakwerkpand van de stad. In Celles Altestdatiertes Haus, daterend uit 1522, zit nu kledingwinkel Tom Tailor, maar in het interieur hebben moderne materialen als staal en glas naadloos een plekje gekregen in de eeuwenoude balkenstructuur. Historie en hedendaags gaan in Celle heel prettig samen.

Rustig aan in Bad Essen 

Hotel Alte Apotheke in Bad Essen

De slotetappe is met 156 kilometer het langst. Het is een heerlijk zondagsritje over landelijke wegen, met hier en daar een stukje snelweg. We komen dus uitgerust aan in Bad Essen, en dat zou eigenlijk niet moeten. Het stadje met 16.000 inwoners promoot zichzelf namelijk met de slogan ‘Entspannung pur!’ en hoe moeten we dat nu – in onze gelukzalige toestand – ontdekken? We maken natuurlijk een dolletje, Bad Essen is gewoon altijd leuk om aan te doen. Voor een wellnessbehandeling in een van de grotere hotels, joggen door het Solepark of een struintocht door het centrum, waar rond de Kirchplatz met de zware lindebomen het vakwerk alomtegenwoordig is. Ook fotogeniek zijn de 42 meter hoge toren van de St. Nikolai-Kirche en de Alte Wassermühle, waar van april tot oktober op zondagen is te zien hoe graan wordt gemalen.

Wij kuieren deze zompige middag eerlijk gezegd gewoon een beetje rond, afgewisseld met een bezoek aan winkels en tearoom. En dit past heel goed bij dit stadje, dat sinds 2016 is aangesloten bij Cittaslow. Dit internationale keurmerk wordt gegeven aan steden met minder dan 50.000 inwoners, die goed scoren als het gaat om elementen als leefomgeving, streekproducten, gastvrijheid, milieu, behoud van identiteit en cultuurhistorie.

Wie op deze manier een kleine week door het noordwesten van Duitsland trekt, ontdekt een variëteit aan slaap- en eetgelegenheden. Een familiehotel hier, een ketenhotel daar; een kleine bistro hier, een forse eetzaal daar. Alle combinaties blijken wonderwel te passen. We herinneren ons nog altijd de gastvrijheid in Hotel Garni am Obsthof en het gezellige etentje bij Lila’s in Stade; het verrukkelijke verblijf in Parkhotel Hitzacker met dito à la carte diner; het prachtige menu rond gans in Ringhotel Celler Tor, met dat heerlijke binnenzwembad, en de uitzonderlijke charmes van hotel-café Alte Apotheke en restaurant/bierhaus Kaffeemühle in Bad Essen. Het verbaast ons niets dat Duitsland bij de Nederlandse vakantieganger al jaren achtereen op nummer 1 staat.

Lees hier alles over het onbezorgd auto huren bij Sunny Cars

 
 
Reactie toevoegen
Reacties zijn van harte welkom. Reclame maken, producten promoten of websites vermelden is niet toegestaan.

Op stedentrip vanaf Rotterdam Airport

Op stedentrip vanaf Rotterdam Airport

Er zijn erg veel mooie steden te ontdekken in Europa, die een prima bestemming zouden zijn voor een stedentrip. Bezoek de meest indrukwekkende bezienswaardigheden, van historische monumenten tot moderne architectuur. Vliegen kan vanaf verschillende luchthavens, waaronder Rotterdam Airport. Deze luchthaven is compact en daardoor een fijne start voor jouw vliegreis. We vertellen we je in dit artikel meer over stedentrips maken vanaf Rotterdam Airport.

Lees verder

Het Forum Romanum in Rome: een reis door de tijd

Het Forum Romanum in Rome: een reis door de tijd

Ga je naar Rome dan stap je letterlijk terug in de geschiedenis. Rome is geplaveid met historische gebouwen en plekken. Natuurlijk kun je niet om het Colosseum heen, maar het politieke, religieuze en commerciële centrum van het oude Rome mag je ook niet missen: het Forum Romanum. Stap het Forum Romanum binnen en je wandelt terug naar de tijd van keizers, gladiatoren en politieke intriges.  In dit artikel nemen we je mee op een virtuele reis door dit iconische historische complex, en geven we handige tips voor een onvergetelijk bezoek.

Lees verder

Hij komt eraan, de Puur op reis Vakantie Special!

Hij komt eraan, de Puur op reis Vakantie Special!

Eind maart verspreiden we een speciale Vakantie Special onder de abonnees van onze nieuwsbrief. Voor de snelle beslissers hebben wij nog beperkte advertentieruimte. Adverteren kan in de vorm van een banner, een aanbieding of een advertorial waarin een accommodatie, bestemming of reis wordt uitgelicht. Maar de Vakantie Special heeft meer!

Lees verder

Win entreekaarten voor Keukenhof 2024

Win entreekaarten voor Keukenhof 2024

Dit jaar is een extra feestelijk jaar voor Keukenhof: het bloemenpark in Lisse viert in 2024 haar 75-jarig bestaan. Reden voor een feestje en door mee te doen aan onze prijsvraag kun je entreekaarten winnen om dit feestje mee te maken.

Lees verder

Kampeertips voor beginners

Kampeertips voor beginners

Of je nu jong of oud bent, kiest voor een tent of een luxe ingerichte sta-caravan op een camping of vakantiepark, als je voor het eerst gaat kamperen zul je vast iets hebben aan deze kampeertips. Kamperen geeft veel mensen het gevoel van vrijheid. Kamperen is een heel andere beleving dan een hotelkamer of appartement. Je kunt de serene rust van de natuur opzoeken en toch de nabijheid van een stad of leuke toeristische attracties.Heb je zelf kampeertips? Dan kun je andere beginnend kampeerders helpen door deze te delen.

Lees verder

Van Gogh Drenthe beste fietsroute van 2024

Van Gogh Drenthe beste fietsroute van 2024

De Van Gogh Drenthe is verkozen tot de beste fietsroute van 2024. De Nederlandse kanshebber troefde vier andere Europese kandidaten af: La Vélobuissonnière (Frankrijk), Unionsleden (Noorwegen en Zweden), Lech Radweg (Duitsland en Oostenrijk) en de Cykelleden Skåne (Zweden). De bekendmaking was op de eerste dag van de Fiets en Wandelbeurs in Utrecht.

Lees verder