Dresden: geschiedenis in een bruisend nieuw jasje
“Wat een prachtige oude binnenstad en een mooie oude kerk.” Dat denk je als je op de Neumarkt in Dresden staat. Maar niets is minder waar. De oud lijkende Frauenkirche blijkt te zijn voltooid in 2005! En ook de omringende panden zijn jonger dan de honderden jaren die ze ogen. Dat deze nieuwe binnenstad er zo oud uitziet is dan ook een fraai staaltje heropbouwtechniek, nodig omdat de binnenstad van Dresden in de Tweede Wereldoorlog bijna geheel is verwoest.
Ik ontdekte de stad in het voorjaar tijdens de GTM, een vakbeurs voor reisprofessionals. En wat een ontdekking was het. Ook al lees je vooraf van alles over Dresden, je merkt pas hoe bruisend de stad is als je er bent.
Wat ik weet over de geschiedenis van Dresden
Dresden, in de deelstaat Saksen, ligt aan de rivier de Elbe en maakte na de oorlog van 1949 tot 1990 deel uit van de communistische DDR. Tijdens het bombardement door de Britten en de Amerikanen in de nacht van 13 op 14 februari 1945 raakte de stad grotendeels verwoest. Belangrijke gebouwen zoals de Frauenkirche, de Augustusbrug en Katholische Hofkirche werden vernietigd tijdens de luchtaanvallen met brandbommen. Ruim 25.000 mensen verloren het leven en ruim 75.000 woningen gingen in rook op. Bijzonder detail: de Frauenkirche bleef nog overeind na het bombardement maar raakte alsnog verwoest doordat er brand uitbrak. Na de oorlog werd het grootste deel van alle ruïnes in het stadscentrum opgeruimd. De Zwinger en de Semperoper werden herbouwd, de resten van de Frauenkirche bleven staan, als monument en ter nagedachtenis aan de oorlog. Pas na de Duitse eenwording in 1990 werd besloten dat Dresden haar vooroorlogse gezicht en herinrichting terug moest krijgen en werden ondermeer plannen gemaakt voor de herbouw van de Frauenkirche. De verbouwingen, wederopbouw en renovaties zijn overigens nog lang niet klaar en gebouwen en delen van de stad staan nog steeds in de steigers.
De Frauenkirche van Dresden
En aan die Frauenkirche ontkom je niet als je in Dresden bent. Het is een boegbeeld in het centrum. Een deel van de kerk is herbouwd met stenen van de oude kerk. Kosten voor dit gigantische herbouwproject: zo’n 130 miljoen euro. Maar het is de moeite waard: binnen wacht je een barok interieur en een schitterend orgel. Blikvanger is het imposante altaar. Dit is een reconstructie van het oude altaar en er zijn een paar duizend scherven gebruikt die overgebleven waren na de verwoestende brand. Oud is bijvoorbeeld het donkere reliëf met Jezus.
De houten kerkbanken hebben vrij rechte ruggen. Niet heel comfortabel als je er een uur op moet zitten, maar heel geschikt voor een korte tijd. Bijvoorbeeld om het interieur in je op te nemen en te luisteren naar een van de gratis orgelconcerten.
Wandelen door de stad
De Semper Oper, Zwinger en het Residenzschloss, het ligt allemaal op loop- fiets- of tramafstand van elkaar. Een wandeling door Dresden is als wandelen door een sprookjesboek. Om meer te horen over wat je ziet kun je je aansluiten bij een van de vele (gratis) stadswandelingen.Je komt dan ondermeer langs de volgende gebouwen waar je later, als je zelf de stad gaat ontdekken, natuurlijk echt naar binnen moet.
Kunst in de Zwinger
Kunst, kunst en nog eens kunst. Het oorspronkelijke barokke Zwinger is gebouwd tussen 1732 en 1909 met Versaille als grote inspiratiebron. De herbouw na de oorlog is gedaan aan de hand van in tact gebleven bouwtekeningen. Het gebouw zelf is al een lust voor het oog, maar ook binnen worden je ogen getrakteerd op prachtige en wereldberoemde kunstvoorwerpen. De Zwinger wordt omringd door gebouwen waarin galerieën en musea gevestigd, zoals de Gemäldegalier Alte Meister met topstukken van Titian, Vermeer, Rembrandt en Raphael.
Het Nympfenbad is de grote blikvanger op de binnenplaats, ooit het terrein voor feesten en toernooien. Een ander in het oog springend kunstwerk is het de Fürstenzug, Dit waarschijnlijk grootste tegeltableau van de wereld heeft niet of weinig schade ondervonden in de Tweede Wereldoorlog. De ruim honderd meter lange muur bestaat uit zo’n 25.000 tegels waarop de alle vorsten tot 1918 zijn afgebeeld.
Wandel aan de voorkant de trappen op voor een prachtig uitzicht op de Residenzschloss, de Semperoper en de Hofkirche.
Royaal geluid in de Semper-oper
Het prachtige gebouw van de wereldberoemde Sächsische Staatsoper, bekend onder de naam Semper-oper kent een brandbare geschiedenis. Twee keer is het gebouw in vlammen opgegaan, de eerste keer in 1869, de tweede keer tijdens het bombardement in de Tweede Wereldoorlog. Ook van de Semper-oper waren de bouwplannen nog in tact, al duurde het tot 1985 voor de opera weer in gebruik werd genomen. Wil je naar de opera dan moet je al lang vooraf kaartjes reserveren.
Leuk weetje: er hangt geen gewone klok boven het toneel, maar een '5 minuten klok'. Volgens de gids is dat een waar staaltje inventiviteit, om meerdere redenen. Niet alleen technisch, maar ook om verveling te voorkomen. Vroeger werden de mannen door hun vrouwen meegesleept naar de opera. Hun blik zou de hele tijd op de klok gericht zijn om te zien of het al bijna voorbij was. Doordat de klok slechts elke 5 minuten verspringt kun je je aandacht daar niet op vestigen en kijk je automatisch toch naar het toneel. En dan blijkt de tijd, als je weer op de klok kijkt, 'voorbijgevlogen'.
Hofkirche
Tegenover de Semper-Oper ligt de oude Katholieke Hofkirche, sinds 1980 bekend onder de naam Kathedrale Sankt Trinitatis. De kathedraal werd tussen 1739 en 1755 in barokke stijl gebouwd. Ook deze kerk viel ten prooi aan de vlammen van het bombardement in 1945. De wederopbouw duurde tot 1965. De torens en de kathedraal zijn, net als de Frauenkirche, beeldbepalend voor Dresden.
Koninklijke stijlen
Paleis ‘Residenzschloss’ is een van de oudste gebouwen van Dresden. Het gebouw zelf is een mengeling van architectonische stijlen die, ondanks de beschadigingen door de bombardementen, grotendeels behouden zijn gebleven. Bij de restauratie die begin 1960 werd opgepakt zijn deze stijlen ook weer toegepast. Laat je alles vertellen over de Romaanse, barokke, renaissance en neorenaissance details tijdens een stadswandeling. In het paleis vindt je museum de Grünes Gewölbe waarin schatten van Saksische keurvorsten.
Tip: op de fiets
Wil je snel wat meer zien van de stad? Huur dan een fiets of boek een fietstoer. Let wel op: er zijn niet overal fietspaden en in dat geval moet je op de stoep fietsen. Dat betekent rekening houden met voetgangers en als voetganger beducht zijn op de fietsers. Gelukkig gaat het meestal goed, al kost het in enkele nauwe straatjes (zag het gebeuren) wel wat inspanning om botsingen te vermijden. Fiets vooral ook langs de Elbe aan de ‘overkant’ van de stad. Je hebt dan een prachtig uitzicht op de gebouwen en komt door mooie parken zoals de Großer Garten.
Wat mag je nog meer niet missen
-
Het Deutsche Hygiëne-Museum is een modern gebouw met een al even modern thema: hygiëne en seks en voortplanting. Ik bracht er een heel leuk uurtje door als stop tijdens mijn fietstocht door de stad.
Het Johanneum Verkehrsmuseum Dresden: oude auto’s, treinstellen, fietsen en motoren. Het is er allemaal en staat op een aantrekkelijke manier uitgestald.
- Het Kulturpalast. Een modern gebouw met o.a. een theater.
- Een boottocht over de Elbe met een van de historische of modern schepen van de Sächsische Dampfschifffahrt.
- Saxon Elbland: Heb je een dag extra kijk dan eens of je een bezoek kunt brengen aan Saxon Elbland met de koninlijke paleizen en natuurlijk de Meissener Porcelein fabriek. Al kun je het bijna geen fabriek noemen: elk stukje porcelein, of het nu een vingerhoedje of gigantisch beeld is, alles wordt met de hand gemaakt en beschilderd.
- Mathematisch-Physikalischer Salon met uurwerken, globes en astronomische instrumenten.
- Het Albertinum(Skulpturenhalle en Galerie Neue Meister), een museum met moderne kunst van ondermeer Monet, Chagall en Richter.
- Museum für Völkerkunde Dresden.
- Universitätssammlung Kunst + Technik.
- Museen der Stadt Dresden.
- Militärhistorisches Museum Dresden, een ontwerp van Daniel Liebeskind die ook tekende voor het ontwerp van het Felix Nussbaum Haus in Osnabrück.
- De glazen Volkswagenfabriek: de Gläserne Manufaktur. De autofabrikant heeft de grootste fabrieken in Wolfsburg, maar Dresden is een goede tweede. Hier wordt vooral de Phaeton geproduceerd. Omdat het pand grotendeels van glas is kun je de handmatige productie van het topmodel deels van buitenaf zien.
- De Goldener Reiter: het standbeeld van August de Sterke.
De Yenidze fabriek: het uiterlijk van de Yenidze sigarettenfabriek lijkt op minaretten van een moskee, maar was oorspronkelijk een tabaks- en sigarettenfabriek. Ook dit gebouw is in de oorlog zwaar beschadigd en pas in 1996 was het weer geheel hersteld. Nu is het in gebruik als kantoorgebouw. In de koepel zit een restaurant van waaruit je een mooi uitzicht over Dresden hebt.
- De Altmarkt is een plein in de historische binnenstad met de Kreuzkirche.
- De Neumarkt, bekend door de Frauenkirche.
- De Kreuzkirche dankt haar naam aan een kruis dat door vissers in de Elbe werd gevonden. De kerk zelf heeft een niet zo spannend interieur maar je kunt de toren beklimmen voor een mooi uitzicht over de rivier en de stad.
- De Loschwitzer Brücke, bijgenaamd das Blaue Wunder, vroeger de belangrijkste verbinding tussen de Altstadt en de Neustadt.
- Brühlsche Terrasse, ofwel het balkon van Europa. Vanaf dit vijfhonderd meter lange en tien meter hoge terras ter hoogte van Alstad, heb je een prachtig uitzicht over de rivier de Elbe en Dresden.
Winkelen en eten
Heb je na het bezoeken van al die mooie gebouwen en musea trek gekregen dan hoef je in Dresden zeker niet te zoeken naar bijzondere restaurants. Ook vegetariërs hebben hier keus genoeg, zeker op de Altmarkt en de Neumarkt. Op de Altmarkt vind je in de winter de kraampjes voor de Weihnachtsmarkt. In andere maanden worden die omgetoverd in kraampjes met voorjaars- zomer- en herfstspullen, al tref je er ook nog wel een kraam met kerstspullen aan. Natuurlijk ontbreken hier de vele eet- en drinkkraampjes niet. Regenbui? Ga dan shoppen en eten in het vier verdiepingen tellende overdekte Centrum Galerie.
Dé uitgaansstraat in Dresden is het autovrije steegje De Weiße Gasse in Altstadt. Je vindt er een keur aan restaurants, van typisch Duits tot Mexicaans, Japans en Chinees. Een leuk uitstapje is ook Neustadt, ten noorden van de Elbe, onderverdeeld in de binnenste Neustadt en de buitenste Neustadt.
Een weekendje Dresden. Het is een geweldig alternatief voor wie Berlijn en andere grotere Duitse steden al heeft bezocht, of wie gewoon kiest voor een bijzondere ontmoeting met een stad die de geschiedenis in een bruisend jasje heeft verpakt.
Zin gekregen in een trip naar Dresden?
Boek een van de directe vluchten met KLM of neem de bus of de trein.Hotels zijn er genoeg en voor elk budget. Kijk maar eens naar aanbiedingen bij Hotels.com en Expedia . Direct boeken bij Hilton Hotels in hartje Dresden kan ook.