Europese erkenning van Spa
Een lange thermale geschiedenis of niet, Spa staat pas sinds kort écht als kuuroord op de kaart. De stad in de Ardennen mag zich vanaf 2010 ‘Europese historische badplaats’ noemen. De gemeente kreeg dit officiële predicaat van de European Historical Spa Town Association, waarmee de stad onderdeel werd van de European Route of Historical and Thermal Towns. Ook het Engelse Bath, het Italiaanse Acqui Terme, het Franse Vichy en de Tsjechische regio rond Karlovy Vary zijn namen op deze erelijst.
De vermelding is een logische. De Romeinen gingen 2000 jaar geleden al graag in de Belgische gemeente in bad, onwetend dat ze hiermee een eeuwenlange traditie in gang zouden zetten. Als eerste stad begon Spa in de 16de eeuw met het uitvoeren van mineraalhoudend bronwater; eerst naar de eigen regio, later binnen heel Europa. In dezelfde periode meldden zich ook de eerste kuurgasten. Die kwamen eerst vooral om grote hoeveelheden bronwater te drinken, wat in die tijd als een helizame bezigheid werd gezien.
Vanaf de 18de eeuw werden baden met koolzuurgas en turfbaden weldadige onderdelen van het thermalisme. In 1764 werd de eerste badinrichting geopend, tien jaar later volgde het eerste casino van Europa. Spa groeide al snel uit tot een mondaine plek voor de binnen- en buitenlandse aristocratie en kreeg de bijnaam ‘café van Europa’. In de 19de eeuw werd Spa zo bekend dat in het Engels ‘spa’ een soortnaam voor kuuroord werd.
Na 1850 werd begonnen met de bouw van de thermale voorzieningen, die je tot op de dag van vandaag in Spa kunt ontdekken. Het mooiste voorbeeld zijn de Thermes van Spa, die bij de opening in 1868 liefst 54 baden telden. De belangrijkste wellnessvoorziening van de stad werd in 2004 gemoderniseerd en biedt sindsdien met haar glazen wanden vanaf de heuvel Colline d’Annette et Lubin een weidse blik op de stad.
Peter de Grote
De natuurlijke rijkdom van Spa komt uit bronnen, met mysterieuze namen als Géronstère, Prins van Condé, Tonnelet of Barisart. Ooit zijn er in de stad meer dan 300 geteld. Vandaag de dag wordt het water betrokken uit een handvol grote ‘pouhons’, vrij naar de Waalse term voor ‘water ophalen’. De oudste is de Sauvenière, die in de 7de eeuw werd ontdekt door Sint-Remaclus, de latere bisschop van Maastricht.
Een belangrijke hedendaagse bron is de Peter de Grote, gelegen in het stadscentrum, die dagelijks 21.000 liter koolzuurhoudend water aanlevert. De bron is te vinden in een monument in de vorm van een achthoekig prieel uit 1880, van de hand van de stedenbouwkundige Victor Besme. Hier kun je het water met de uitgesproken ijzerachtige smaak direct van de bron proeven. In de grote zaal van het monument getuigt het fresco ‘Het Gouden Boek’ van het verleden van Spa. In totaal 96 beroemde gasten van de stad zijn op het werk afgebeeld, onder wie tsaar Peter de Grote, componist Charles Gounod, keizer Jozef II, Karel II van Engeland, René Descartes, Leopold II van België en Jean-Honoré Fragonard.
