Flevoland, land in zee, land in zicht
Water. Het speelt een grote rol in het ontstaan van Flevoland. Het speelt nog steeds een grote rol in het bestaan van Flevoland, sinds 1 januari 1986 officieel de 12e en jongste provincie van Nederland. Flevoland is bij velen bekend vanwege outletcentrum Bataviastad, maar dat de waterrijke provincie zoveel meer te bieden heeft ontdekte ik tijdens een tweedaagse trip.
De reis begint in museum Batavialand in Lelystad, waar het verhaal van Nederland en Flevoland op interactieve manier wordt uitgelegd. Het verhaal van water, dat een vijand is, maar ook een bron van voorspoed en handel.De grote trots van het museum is Michelle, een jongedame van maar liefst 7000 jaar oud. Haar skelet is het op een na oudste skelet dat in Nederland is gevonden. Wat ook gevonden is tijdens de drooglegging van Flevoland zijn ruim 450 scheepswrakken. De ‘ventjager’ die rond 1710 zonk, is een ander pronkstuk in het museum. Het redelijk intacte schip toont het vakmanschap uit vroegere tijden, toen de vissers alle zeilen moesten bijzetten om in hun levensonderhoud te voorzien en veel reparaties eigenhandig uitvoerden.
Uiteraard kan ook het verhaal van Ir. Lely niet ontbreken. Zijn plannen voor het aanleggen van de Afsluitdijk veranderde het landschap van Nederland voorgoed. In de strijd tegen het water moest de woeste Zuiderzee worden bedwongen voor het land ten prooi zou vallen aan de zee. Met het aanleggen van de Afsluitdijk als onderdeel van de Zuiderzeewerken werd in 1927 begonnen. Het laatste sluitgat, de Vlieter, werd in 1932 gesloten en nog een jaar later werd de dijk opengesteld voor het wegverkeer. De Zuiderzee werd IJsselmeer. Er werd land teruggewonnen van de zee en zo ontstond Flevoland. Geïsoleerde vissersdorpen zoals Urk kregen verbinding met het vasteland. Veel dorpen veranderden daardoor maar Urk wist haar eigen gezicht redelijk weten te behouden, zo hoor ik later in Urk.
De snotneuzen van Nederland
Maar terug naar de natuur en het gewonnen land. Zoals het Hosterwold. Hier wacht boswachter André Wels ons op voor een ritje in een ecokar. Zelden heb ik zo’n bevlogen en bijna spiritueel ingestelde boswachter ontmoet. Zijn uitleg verveelt geen moment en hij weet van alles te vertellen over het gebied. “Het is voor iedereen vrij toegankelijk en ik kan je aanraden om hier gewoon eens een dag rond te struinen. Ga een uurtje zitten en kijk wat er zoal om je heen gebeurt. Diertjes op de grond, in de lucht. Planten en bloemen. Het is een prima manier om te onthaasten.” We horen de stilte en snappen zijn verhaal. Wels beschrijft het kampeervlot, dat je kunt boeken, als een 3000-sterrenhotel. “We zijn trots op onze natuur, de stilte en het feit dat het Hosterwold met 4500 hectare een van de grootste loofbossen van Europa is. Niet slecht he, voor de snotneuzen van Nederland”, lacht hij.
Tussen de wilde paarden in het Hosterwold
Water hoort bij Flevoland, maar dat het tijdens het ritje met de ecokar ook met bakken van boven komt hoort even niet bij de planning. Gelukkig is het droger als we uitstappen voor een wandeling naar de uitkijkterp. Daar ziet een van mijn medereizigers in de verte een kudde wilde paarden. Meeste stemmen gelden… we veranderen onze route en zetten koers naar de kudde. Bij het uitstappen zegt Wels dat we de paarden geen eten mogen geven en ze niet mogen aaien. “Het zijn wilde dieren en dat moeten ze blijven. Als ze leren dat mensen betekent dat ze voedsel krijgen vallen ze je lastig en worden ze lui wat voedsel zoeken betreft.” We blijven eerst nog op respectabele afstand, maar mogen dan de kudde steeds dichter benaderen. De dieren zijn nieuwsgierig en een enkeling wil naar die ‘vreemde’ wezens toe. De boswachter tikt het dier op de flank en het paard draait zich zonder morren weer om. “Dit is niet zielig hoor”, verklaart Wels als iemand ‘ah’ zegt. “Het doet geen zeer en is gewoon nodig om de dieren op afstand te houden. Mensen kunnen tussen de kudde doorlopen, maar wederzijds moeten mens en paard elkaar negeren en niet lastigvallen.”
Adembenemend om de kudde te zien en zo dichtbij te kunnen komen. “Nog een mooie manier om te onthaasten: volg de kudde eens een dagje. Dan ben je alleen maar bezig met de dieren en vallen alle zorgen van je af” zegt André Wels. En ook al ben ik geen paardenmens, ik geloof hem.
Water, water en nog eens water
Liters water. Om precies te zijn 1 miljoen liter is het decor van ‘MARE’, een theatervoorstelling van Vis à Vis op een unieke buitenlocatie naast het Almere Strand. Het gezelschap toerde over de hele wereld maar is sinds 2007 permanent neergestreken in Flevoland in een setting die wel wat lijkt op de Parade. Je kunt er eten in de‘Rode Haring', de voorstelling bijwonen en na afloop nog even kletsen met een drankje. Vaak is er nog een muzikale afsluiting.
MARE is een erg komische voorstelling over een serieus onderwerp: de klimaatverandering en daarmee gepaard gaand de stijging van de zeespiegel. Er wordt vrijwel niet gesproken, maar de boodschap is duidelijk: we zijn aan het verdrinken. En dat zien we gebeuren: in het bassin drijven een half onderwater gelopen caravan, een taxi waarvan alleen het dak nog zichtbaar is, een boekenkast die dient als boot. Twee mensen op huwelijksreis staan op het dak van hun caravan. Uiteindelijk zinkt deze en de twee klampen zich vast aan een in het water staande lantaarnpaal. Vervolgens komen er allerlei mensen en voorwerpen voorbij. De twee worden gered, maar hun huwelijk redt het niet. Het einde is spectaculair en onherroepelijk. Heel knap is het werk van de duikers: de spelers verdwijnen geregeld voor langere tijd onder water en worden dan door duikers voorzien van zuurstof.
De voorstelling duurt ongeveer anderhalf uur en gaat altijd door. Het theater heeft houten banken zonder rugleuning, dus dat is even iets om rekening mee te houden. (Zeker als je last hebt van je rug). Neem een kussentje mee of gebruik een van de aanwezige dekentjes om op te zitten of om je warm te houden. Het is immers in de open lucht. Na twee jaar MARE is in 2019 tijd voor een nieuw stuk. Houd de agenda dus in de gaten, want ook dit belooft weer een spektakel te worden.
Nieuwe eilanden in het Markermeer
Speelde MARE zich af in het water, het ribbootavontuur dat ons de volgende dag wacht als afsluiting van 48 uur Flevoland peelt zich af op het water. De boten brengen ons high speeds naar het nieuw aan te leggen natuurgebied de Marker Wadden, een archipel van natuureilanden in het Markermeer.Het gebied wordt een natuurparadijs voor vogels en vissen en voor een klein gedeelte ook voor mensen. Want om het natuurkarakter te behouden is het gebied op één haven en een recreatiezone na, niet toegankelijk voor mensen. Op één haventje, dat in de zomer van 2018 klaar moet zijn, en een recreatiezone na. Het witte zand torent boven het water uit als een woestijn in zee en nu al is te zien hoe indrukwekkend groot de Marker Wadden worden.
Flevoland. Land in het water. Land dat leeft met water. Jong, maar met oude invloeden. Een provincie met een eigen karakter en identiteit. Een provincie die het waard is om te ontdekken. En ik ben blij dat ik die ontdekkingstocht gemaakt heb.
Meer informatie over Flevoland
Overnachten in Flevoland
