Eten en drinken in smakelijk Umbrië

Madeleine van de Wouw - 28 mei 2015 - Italië

0.82142857142857 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Zelfs met een glutenvrij en deels vegetarisch (ik eet geen vlees) dieet kwam ik in Umbrië niets tekort, en is het eten simpelweg puur genieten. Alle ingrediënten voor een smakelijke vakantie zijn dan ook aanwezig: een keuken die niet is aangepast aan de toeristische smaak en dus nog een flinke snuf authenticiteit bevat. Ongecompliceerd eten met een grote toef natuur. En mijn wel vleesetende reisgenoten waren over het geserveerde vlees net zo lovend als ik over mijn visgerechten. Wat zit er zoal in de culinaire potjes van Umbrië?

Eerst het bier

Voor we het over de wijn gaan hebben: eerst aandacht voor bier. Lokaal bier uit Perugia. Van de 500 brouwerijen in Italie vind je er maar liefst 10 in Umbrië. Een aantal is te bezoeken (en ingericht als proeflokaal). Zoals de Fabbrica della Birra Perugia, waar wij biertjes gaan testen. Althans, ik ruik, de rest proeft.
De eerste brouwerij draaide van 1875 tot 1927 in het centrum van de stad. Toen stopte productie en was Perugia verstoken van 'eigen bier'. Aan het begin van de eenentwintigste eeuw besloot een groep van vier vrienden, allen afgestudeerd in voedselwetenschappen, tot de wedergeboorte van de brouwerij. Onder leiding van de 30-jarige brouwmeester Luca Maestrini worden nu 6 soorten bier geproduceerd, waaronder een soort met chocola, afkomstig uit de chocoladefabriek uit Perugia. De smaken ontstaan door een resultaat van mixen en matchen van verschillende hop- en moutsoorten. Daarna bepaalt een testpanel van ongeveer 15 mensen wat de lekkerste mix is. 'Mijn' testpanel koos de 'Golden Ale' uit de classic line als lekkerste biertje. Ook proeven? Maak vooraf even een afspraak.

En dan de wijn

In Citta della Pieve is Christiaan Palazzi (40) uit Milaan druk bezig zijn idee te realiseren voor de bouw van een wijnmuseum in de grotten bij de oudste Cantina van de regio waar hij nu de scepter zwaait. "Zo kan iedereen uit de streek hier zijn of haar productiemethode laten zien."
De witte Orvieto wijnen zijn het bekendst. Maar de rode Sagrantino di Montefalco, gemaakt van de sagrantino-druif, is sterk in opkomst. Andere spannende wijnen zijn Pinot nero en een Chardonnay, gerijpt op eikenhout. De wijnen doen het goed. Niet voor niets heeft een vijfde deel van de Umbrische wijnen het DOC of DOCG predicaat. Bekend is de wijnroute van de "Colli del Trasimeno" met volop te proeven tussen en langs wijngaarden en wijnkelders in de heuvels tussen het meer en de rivier de Tiber.
Stop bij het rode Tenuta Castelbuono 'Schildpadhuis’ voor een echte ‘Sagrantino’. Deze kostbare wijn is het best te drinken wanneer je hem 10 tot 15 jaar bewaard hebt. In het bijzondere wijnhuis met prachtig uitzicht over het land kun je, als je dat vooraf even regelt, ook heerlijk lunchen.

Snuffel de truffel

Pasta met truffel, rijst met truffel, groente met truffel. De truffel is met stip op 1 het bekendste culinaire product van Umbrië. Je koopt deze delicatesse in de winkel, maar wie een beetje neus voor truffels heeft komt ze ook gewoon ‘in het wild’ tegen. De kostbare en zeldzame witte truffel (tartufo bianco) groeit vooral in de streek rond Orvieto. En het land biedt meer. Wilde asperges bijvoorbeeld. In het Valle Nerina, het dal van de Nera (zwarte rivier) komen we Gilberto Benedicti tegen. De krasse 80 jarige heeft wilde asperges gestoken in het bos en heeft de dag, of misschien wel de week van zijn leven als we allemaal met hem op de foto willen. Zomaar is hij ‘wereldberoemd’ en enigszins verbaasd over al die aandacht gaat hij weer richting huis waar hij vast van alles zal vertellen over die rare Nederlanders die zo lyrisch reageerden op zijn bosje asperges.

Gewoon van het land of uit het meer

Umbrië ligt niet aan zee. Dat betekent dat je in de keuken vooral producten van het land aantreft, vers en afhankelijk van het seizoen. Zo zijn er de lenticchie (linzen), sedano nero(zwarte bleekselderij), en allerlei kruiden en paddenstoelen. De donkergroene, en zeer geurige olijfolie wordt wel beschouwd als de beste olie van Italië. Veel pasta als de bigole en strangozzi wordt handgemaakti.
Rode uien komen uit het stadje Canara. Tijdens het uienfeest begin september worden hier de de wonderlijkste gerechten gemaakt van ui. Het hele jaar door is uienjam te koop die, hoe gek het ook klinkt, heerlijk is op een stukje Italiaanse kaas.
De belangrijkste vissen uit het Lago di Trasimeno zijn de karper, paling, zeelt, baars, snoek en spiering. De karper wordt het meest gegeten in porchetta. We voeren mee het meer op en visten er zelf op karpers. En op het meer van Piediluco maakten we een rondvaart en werden culinair/biologisch verwend.

Zo zout wordt het niet gegeten

Letterlijk. Want het brood van Umbrië is al ruim 500 jaar ongezouten. Het wordt bij voorkeur gebakken boven een houtoven. Dat zoutloze brood dateert uit de zestiende eeuw. In die tijd was Perugia een van de meest welvarende en florissante steden en maakte deel uit van het Pauselijke grondgebied. Een bevel van Paus Paulus III om zout te kopen van Rome en niet meer van het dichterbij gelegen Siena stuitte op weerstand van de inwoners. Zij verwierpen het pauselijk bevel omdat ze door het zout uit Rome te kopen, daar ook veel meer belasting over zouden moeten betalen. De Paus was woest en stuurde een leger naar de stad. In 1540 brak de twee maanden durende zoutoorlog uit die helaas door Perugia werd verloren. Wat ten koste ging van de rijkdom van de stad. Uit revanche besloten de Perugini om het zoutgebruik drastisch te verminderen, en het brood helemaal niet meer te zouten. Dit onder het motto ‘minder zout, minder belasting’.

Tips:

Het bekendste chocolaatje is de baci Perugina, de 'kiss' bonbon. Hierin zitten, net als in een Chinees fortune cookie, spreuken en levenswijsheden verstopt. Maar dan wel over de liefde natuurlijk, het is niet voor niets Italië.
Ben je in Orvieto dan mag je Caffé Montanucci niet overslaan. In dit café krijg je de lekkerste koffie en doen de taartjes je watertanden. Ga ’s morgens vroeg, wanneer het café het terrein is van de locals!
Trevi staat bekend als dé olijfstad. Logischerwijs vind je hier dan ook een olijfmuseum.

Natuurlijk zijn er nog veel meer lokale en regionale specialiteiten die hier niet vermeld staan. Ontdek ze zelf, want Umbrië smaakt naar méér!