En route op de Schiedamse molenroute

1.4166666666667 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Molen-Puuropreis©Puuropreis
Molen-Puuropreis©Puuropreis

Bij 'molenroute' denken de meeste mensen direct aan de molens van Kinderdijk. Maar ga ook eens naar Schiedam om een aantal fraaie exemplaren te zien. Sterker nog, de Schiedamse molens zijn de hoogste klassieke windmolens ter wereld. Ooit stonden er twintig in Schiedam, nu heeft het centrum van de stad er nog zes. Maar hoe zorg je er nu voor dat mensen ook de Schiedamse molens komen bezichtigen?

Daar heeft Hugo Boogaard, directeur van Stichting Schiedamse Molens, het antwoord op: "Dat doen we door het promoten van de Schiedamse molenroute langs de vijf graanmolens, de oude Babbersmolen, die net buiten het centrum staat en de nieuwe De Nolet." Anders dan de Kinderdijkse molens, die ingezet worden om de waterhuishouding op orde te houden, zijn vier van de zes nog bestaande molens in Schiedam bedoeld voor het malen van graan.

De molenroute is in 2017 geïntroduceerd en ik ga mee om de route uit te testen. We beginnen in molen De Kameel, een bijzonder exemplaar omdat deze als enige molen in Schiedam een 'grot' heeft. Vanaf het water konden de schuiten zo de molen binnenvaren en hun lading lossen en/of laden. Echt succesvol was het waarschijnlijk niet, zo is het vermoeden van Boogaard, omdat de andere molens in Schiedam zo'n grot niet hebben. Bij de andere molens reden combinaties van paard en wagen door de brede deuren naar binnen en weer naar buiten.

Mooie plekjes Schiedam

Zakkendragershuisje

ZakkendragershuisjeDe route loopt niet alleen langs de molens, maar ook langs het Schiedamse zakkendragershuisje dat, net als andere zakkendragershuisjes, een klokkentoren heeft. Daarvoor was een reden. Wanneer er werk te vergeven was werd de bel geluid. Alle mannen verzamelden zich dan in het zakkendragershuisje. Vaak waren er veel te veel mannen en moest er worden gedobbeld om te bepalen wie mocht werken. Oudere en zieke mannen waren niet sterk genoeg om de zware zakken te dragen en konden zich nog verdienstelijk maken met het wassen van de graanzakken. Dat was een oneervol baantje, getuige ook de oneerbiedige term ‘zakkenwasser’ die werd gebezigd voor de mannen die dit klusje moesten klaren.

 

 

Molenwerkplaats

MolenwerkplaatsDe molens moeten natuurlijk ook onderhouden worden. Dat gebeurt in en vanuit de molenwerkplaats in het centrum van Schiedam. Niet alleen de Schiedamse molens worden vanuit hier gerepareerd of gerenoveerd, ook andere molens in Zuid-Holland en Zeeland maken van de diensten van de molenwerkplaats gebruik. De Stichting Restauratie Werkplaats Schiedam is opgericht in 1989 toen brandersmolen De Palmboom moest worden herbouwd.

Is de route leuk?

Molenroute
Molgenroute
Ja. Absoluut. Je komt langs mooie plekjes in Schiedam. De wandeling langs alleen de molens kun je in een uurtje doen. Bezoek je de molens ook van binnen en plof je onderweg ook nog ergens neer op een terrasje of in een van de vele cafés en restaurants langs de route dan ben je een paar uur zoet.

Meer informatieborden bij de molens zelf zou zeker nog iets toevoegen omdat niet alle molens voor publiek open zijn.

 

Tips:

  • Elke molen heeft een eigen naam en gevelsteen. Zoek er maar eens naar.
  • Loop de molenroute op zaterdag wanneer winkels geopend zijn.
  • De route is te verkijgen bij De Schiedamse Molens.

Booking.com

De Schiedamse molens in het kort

Van de 20 Schiedamse stenen stellingbrandersmolens die het gemout graan voor de jeneverindustrie maalden zijn er nog zes over. Bij de Stichting Schiedamse Molens werken zo’n 70 vrijwilligers. Er is nog steeds een opleiding tot molenaar om molen en vakmensen te kunnen behouden.

De Schiedamse molens zijn ook Rijksmonumenten, het vak van molenaar is immaterieel erfgoed.  

Schiedamse molenDe Drie Koornbloemen, gebouwd in 1770
Dit is de oudste nog bestaande molen in Schiedam en de enige molen met een molenaarshuis. De molen werd in het begin van de 19de eeuw gebruikt voor het zagen van mahoniehout. Daarna als pelmolen voor rijst. Bij het opheffen van de maalbelasting in 1857 krijgt de molen haar oude functie als maalmolen voor graan terug. De molen is gerestaureerd en draait nog steeds.

De Walvisch, gebouwd in 1794
De molen dankt zijn naam aan de walvisvaart in Groenland die een bloeiperiode kende in de 18de eeuw. De Walvisch maalde graan voor jenever. De steenlegger was A. Nolet, nog steeds een bekend jenevermerk. Ook deze molen heeft heel wat verbouwingen en aanpassingen op naam staan. Na een brand en restauratieperiode van 3 jaar kon de molen in 1999 weer draaien en in 2002 weer malen. Vanwege een verbouwing is de molenwinkel, die in De Walvisch,zit, verplaatst naar een tijdelijke locatie.

De Palmboom, gebouwd in 1781
De molen brandde af in 1899. De stomp bleef staan. Pas in de jaren 1991-1993 werd de molen herbouwd en heet nu De Nieuwe Palmboom. Met meer dan 30 meter hoogte is dit een van de grootste ter wereld. De molen maalt graan en mout voor plaatselijke bakkers en destilleerderijen en huisvest het museum. Thema's van de tentoonstelling zijn boer, molenaar, bakker en branderijen. Je leert er alles over de molenhistorie van Schiedam. Leuk: op zondag is de molenaar aanwezig.

De Vrijheid, gebouwd in 1785 en gerestaureerd van 1972 tot 1974
Ook deze molen is een van de grootste ter wereld. Dagelijks maalt de molen voor bakkerijen en de jeneverstokerijen. Het meest bijzondere aan deze molen zijn de oorspronkelijke onderdelen, zoals de gietijzeren bovenas uit 1838, die de oudste in zijn soort in Nederland is.

De Noord, gebouwd in 1803
De stenen vervanging voor de houten De Noort Mole die in 1707 wordt gebouwd blijkt te klein te zijn en te weinig wind te vangen op de locatie waar ze staat. Daarom wordt de molen in 1803 afgebroken en dichter aan de waterkant weer opgebouwd. Met 33,3 meter hoogte is ook De Noord een van de hoogste ter wereld. In de molen is restaurant De Noormolen gevestigd. Naar verluidt eet Mark Rutte hier nog wel eens een hapje, al dan niet in gezelschap van internationale politici zoals Angela Merkel.

De Kameel (1715-1868, 2011)
Molen De Kameel is na jaren van herbouw in 2011 officieel weer in gebruik genomen. Molen De Kameel stond tussen 1715 en 1868 vlakbij het Doeleplein en maakte deel uit van zo’n twintig stellingmolens die graan maalden voor de Schiedamse jeneverindustrie. De Kameel is 30,5 meter hoog.

Maak er gelijk een weekend Rotterdam/Schiedam van en boek een hotel. Kijk en vergelijk op Reischecker

Buitenbeentjes

Babbersmolen
De huidige Babbersmolen werd gebouwd in 1710 als vervanger van een houten poldermolen. De molen, voor zover bekend nu de oudste nog bestaande stenen poldermolen, had als doel het bemalen van de Babberspolder. In de 20ste eeuw raakte de molen in verval maar is inmiddels weer gerestaureerd tot maalvaardige poldermolen.

De Nolet
Deze molen is gebouwd in 2006 met als opdrachtgever Nolet Distillery, sinds 1691 in Schiedam. De molen produceert energie en is met 43 meter de grootste molen ter wereld. De Nolet verenigt het oude en het nieuwe: aan de buitenkant lijkt het op de bestaande stellingmolens, aan de binnenkant bevindt zich een volautomatische turbine. Ook is er een vergaderruimte en bioscoopzaal in ondergebracht.

Mooie plekjes Schiedam

 

 

Reacties  

 
#1 Paul Sporken 14-06-2018 12:29
Een leuk artikel!

Nog een aanvulling: de Babbersmolen is in het toeristenseizoen (van maart tot november) elke zaterdag van 11 tot 16 uur te bezoeken en er is veel te beleven en te doen.

groet!
Paul
Citeer | Melden aan beheerder
 
Reactie toevoegen
Reacties zijn van harte welkom. Reclame maken, producten promoten of websites vermelden is niet toegestaan.

Leiden, ontdek de Bronstijd en de stad

Leiden, ontdek de Bronstijd en de stad

De tentoonstelling ‘Bronstijd. Vuur van verandering’ is van 18 oktober 2024 tot en met 16 maart 2025 te zien is in het Rijksmuseum van Oudheden. Deze grote overzichtstentoonstelling richt zich op de rijke ergernis in de prehistorie van Nederland en West-Europa: de bronstijd (2000-800 v.Chr.) en is een mooie gelegenheid om ook het huidige Leiden te ontdekken.

Lees verder

Winterzonvakantie: we tippen 5 heerlijke winterzonbestemmingen

Winterzonvakantie: we tippen 5 heerlijke winterzonbestemmingen

Veel 50Plussers gaan buiten de schoolvakantieperiodes op reis. Het voor- en najaar zijn de populairste seizoenen, maar ook de ‘winterzonbestemmingen’ doen het goed. Heerlijk genieten op een mooie plek van de zon terwijl het ‘thuis’ guur en koud is. En die winterzonvakanties worden al volop geboekt.

Lees verder

Op vakantie in je eigen chalet

Op vakantie in je eigen chalet

Wat is er nou fijner dan vakantie vieren in je eigen chalet of stacaravan. Je hoeft nooit te zoeken naar spullen omdat je precies weet wat je hebt. Je hebt je eigen keukeninventaris en je eigen kasten, waarin je kleding kunt laten hangen. Je kunt altijd naar je chalet gaan, zonder dat je een reservering hoeft te maken. En… de (klein)kinderen kunnen ook heerlijk langs komen en blijven logeren. Maar hoe vind je nu een mooi chalet dat aansluit bij jouw wensen?

Lees verder

Vakantie? Laat je woning veilig achter

Vakantie? Laat je woning veilig achter

Vakantie, een weekendje weg of een avondje uit. Voor dieven en inbrekers ideale momenten om tijdens je afwezigheid hun slag te slaan. Zij houden geen rekening met de impact die een woninginbraak op je heeft. En dat die ring van oma niet waardevol, maar wel dierbaar is daar hebben ze ook geen boodschap aan. Het beste middel om woninginbraak te voorkomen is dan ook een goede inbraakbeveiliging van je huis en spullen. Update: 10 juli 2024, 

Lees verder

De Frans Atlantische kust: zon, zee, strand en musea

De Frans Atlantische kust: zon, zee, strand en musea
We weten wel waarom de Frans Atlantische kust zo populair is: zon, zee, strand en een verscheidenheid aan landschappen. Heerlijk om het zeewater op te snuiven tijdens je vakantie. Maar ook wie cultuur wil snuiven kan prima terecht in dit gebied. Deze zes musea nemen je mee op een reis door de tijd, de natuur en de rijke maritieme geschiedenis van de regio. Of het nu gaat om zoutwinning in Sabres, de wereld van de mosselen in Les Sables-d'Olonne of de vuurtorens aan de Gironde, de musea zijn het bezoeken waard. En niet alleen als het regent.

Lees verder

De mooiste fietsroutes in Slovenië

De mooiste fietsroutes in Slovenië

Of je nu een relaxte fietstocht wilt maken, of wel van een beetje uitdaging houdt, in Slovenië kun je altijd een passende fietstocht vinden. Van schilderachtige hoogten in centraal Slovenië, een rit door heuvelachtige landschappen of een tocht door uitgestrekte bossen, in combinatie met het mediterrane klimaat vormen de afwisselende landschappen van het  landde ideale mix voor een fietsvakantie. We tippen de volgende fietsroutes.

Lees verder