Indrukwekkend zwart-wit in kleurig Clervaux
Tijdens mijn reis naar Luxemburg deed ik, naast de stad Luxemburg en het pittoreske Vianden, het net zo fotogenieke Clervaux aan. Fotogeniek om meerdere redenen: niet alleen vanwege de schoonheid van de gebouwen en straten, maar ook vanwege de indrukwekkende fototentoonstelling 'The Family of Men'. Deze is te zien in het kasteel van Clervaux, dat op zich al een plaatje is.
De expositie heeft, na een wereldtournee door 68 landen en 160 steden, een permanent onderkomen gevonden in Luxemburg. Niet zo verwonderlijk, aangezien samensteller en fotograaf Edward Steichen geboren is in het Luxemburgse Biberange. Hij wilde graag dat zijn kunstwerk, want zo kun je de tentoonstelling wel noemen, een vast plekje in zijn geboorteland zou vinden. De Amerikaanse overheid vervulde die wens door alle foto's aan Luxemburg te doneren.
Krasjes ondersteunen verhaal
De tentoonstelling draagt her en der de sporen van het reizen en juist die kleine beschadigingen ondersteunen het verhaal dat Steichen vertelt. Het leven, van begin tot eind en in al zijn vormen en verschijningen, compleet met de deuken en krassen die mensen in dat leven oplopen. Om deze expositie te kunnen realiseren vroeg hij andere fotografen hun werk in te sturen. En dat heeft hij geweten. Hij kreeg meer dan 5000 foto's binnen. Hoeveel tijd hij nodig had voor de selectie weet ik niet, maar uiteindelijk koos hij er 503 uit. Daarvan maakte hij er zelf 5.
Deze 503 foto's zijn door Steichen, in samenwerking met Studio 291 uit New York, opgehangen en vertellen het verhaal van het leven van de mens. Overal ter wereld. Van geboorte tot dood. Van rauwe rouw, tot vreugdevol geluk. Subtiel, maar duidelijk toont hij aan welke hiërarchie er soms heerst of heerste. Zo hangt een serie foto's van slaven onder die van een reeks foto's van blanke mensen. Elke laatste foto van een scene is een indicatie van wat volgt in de volgende reeks.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Donderpreek
De rode draad van alle foto's is het respect voor de mens als basis voor het leven. Dat respect is Steichen door zijn moeder op jonge leeftijd op een bijzondere manier bijgebracht. Toen de jonge Edward iets had gedaan dat niet door de beugel kon en daarbij ook nog een ander belachelijk had gemaakt kreeg hij van zijn moeder een twee uur durende donderpreek. Met luide stem vertelde ze hem dat hij mensen in hun waarde moet laten, dat alle mensen gelijk zijn, ongeacht kleur, afkomst of gebrek. Dit maakte enorme indruk op Steichen en de foto van zijn moeder, voor het huisje waar hij de donderpreek kreeg, maakt dan ook deel uit van de indrukwekkende tentoonstelling, die helemaal uit zwart-wit beelden bestaat.
Weer buiten doet de kleurige wereld van Clervaux dan ook wat surrealistisch aan. Maar de combinatie zwart-wit en kleur, de foto's van Steichen en de plaatjes die de stad oplevert, maken Clervaux, en de expositie, méér dan de moeite waard.
Meer zien van Steichen? Ga dan naar Dudelange voor de laatste tentoonstelling 'The Bitter Years'.
Tip: in een ander deel van het kasteel bevindt zich ook het museum 'De la bataille des Ardennes'.
