Maagdenburg: halve bollen en een volle lach

Madeleine van de Wouw - 28 september 2016 - Duitsland

Het was niet mijn eerste bezoek aan Maagdenburg, maar wel een prettige hernieuwde kennismaking met de stad die vooral bekend is vanwege de 'bollen', maar die vast ook geschiedenis gaat schrijven met de 'lach'.

Zo'n vijf jaar geleden waren we met onze camper onderweg naar Berlijn en maakten een tussenstop in Maagdenburg op de mooie camperplaats langs de Elbe, vlakbij het centrum. Dit keer ben ik er vanwege de German Trade Markt bijeenkomst en slaap in Herrenkrug Parkhotel an der Elbe in het Herrenkrugpark aan de rand van 'Magdeburg'. Ook dit blijkt een fijne locatie: in het park kun je fantastisch wandelen en met de tram, die voor de deur stopt, sta je binnen een kwartier in het centrum van de stad.

Overal die Domtorens

En daar staat de imposante Dom, die met twee spitsen hoog boven de stad uittorent. Door dit 'baken' van herkenning is verdwalen bijna onmogelijk. Van de oorspronkelijke kerk zijn alleen de zuidmuur van de kloostergang en de crypte nog over. Eeuwenlang werd de kerk gebouwd, herbouwd en gerenoveerd. In 1207 werd hij in de as gelegd en vervangen door wat de eerste gothische kerk in Duitsland zou zijn. Het slotstuk waren de twee torens, die in 1520 werden voltooid. Hoewel in de Tweede Wereldoorlog een groot deel van het centrum van Maagdenburg werd verwoest, bleef de Dom redelijk gespaard.

Maar ook zonder torens verdwaal je niet zo snel in Maagdenburg, want het centrum is compact, overzichtelijk en goed beloopbaar. En voor wie een wat groter stuk van de stad wil zien is daar altijd nog de fiets. Om niet alleen meer te zien, maar ook te horen teken ik in voor een fietstocht met een kleine groep en een gids. De route loopt via het centrum, langs de rivier, naar het park waar mijn hotel is, en dan via de overkant weer terug naar het centrum.
Het opstappunt is bij de Johanniskirche, waar we eerst even naar binnen gaan, in het kort de lange geschiedenis horen en de toren beklimmen.

Gouden bollen en roze torens

Nog enigszins nahijgend van de klim stappen we op de pedalen richting het  centrum, waar Bauhaus en Barok gezusterlijk naast elkaar staan en waar het roze gebouw van de Oostenrijkse kunstenaar en architect Friedensreich Hundertwasser het straatbeeld een bijzonder aanzien geeft. Deze 'Grune Zitadelle' wordt wel gezien als een van zijn mooiste werken. De bouw duurde nog geen twee jaar en was klaar in 2005, toen Maagdenburg het 1200-jarig bestaan vierde. Het fotogenieke project met een oppervlakte van zo'n 5000 vierkante meter heeft dansende ramen, daken met fleurige bloemen, roze torentjes en gouden bollen. Rondom de kleurrijke binnenplaatsen vind je een bonte verzameling winkels, restaurants, kunstgaleries, appartementen en een klein hotel.
Dat cultuur belangrijk is in Maagdenburg kun je zien: overal hangen pamfletten met aankondigingen van popconcerten, muziekvoorstellingen en theaterspektakels. Onze gids vertelt dat Maagdenburg zelfs het grootste poppentheater ter wereld heeft.

Roerige geschiedenis: Otto I en Luther

Tijdens de fietstocht horen we uitgebreid over de lange, roerige geschiedenis van de stad en haar beroemde bewoners. Het gaat te ver om alle gebeurtenissen op te schrijven, maar de belangrijkste noem ik even. Zoals het ontstaan Maagdenburg. Dit staat op het conto van Otto de Grote, die het Moritzklooster stichtte op de Domhügel. Later werd hij koning Otto 1 en na zijn overlijden in 973 bijgezet in de toen al gebouwde Dom. Rondom het klooster werden woningen gebouwd en ontstond er een stad, voor het eerst genoemd in 1005. De stadsrechten die Maagdenburg in 1035 kreeg werden een voorbeeld voor andere steden. Door de centrale ligging aan het middendeel van de Elbe kreeg Maagdenburg in de loop van de geschiedenis te maken met veel veroveringen en plunderingen, met als dieptepunt de verovering van Maagdenburg in 1631 tijdens de Dertigjarige Oorlog. Daarbij ging vrijwel de hele stad in vlammen op en kwam een groot deel van de 30.000 inwoners om het leven. Het Rooms-Katholieke Maagdenburg veranderde totaal door Maarten Luther. Deze augustijner monnik die in Maagdenburg woonde publiceerde op 31 oktober 1517 op de deuren van de Slotkerk in Wittenberg zijn 95 academische stellingen tegen de handel in aflaten, hiermee het begin van de reformatie en het protestantisme inluidend. In Maagdenburg staat een groot standbeeld van Luther en in 2017 viert de stad 500 jaar reformatie met het Lutherjaar.

De tweede Otto interactief

Na deze geschiedenislessen fietsen we langs grauwe woonkolossen uit de Oost-Duitse periode door richting het Elbauenpark. We zijn op weg naar de Jahrtausendturm, met een hoogte van 60 meter het hoogste houten bouwwerk van Duitsland. Het bijzondere ontwerp werd in 1999 gebouwd ter gelegenheid van de Bundesgartenschau (tuinenshow). Binnenin is een museum van maar liefst vijf verdiepingen met exposities van uitvindingen die de wereld veranderd hebben. Natuurlijk horen de halve bollen van de tweede Otto van Guericke (Otto II) burgemeester van Maagdenburg (van 1641 tot 1681) er ook bij. Hij ontdekte het principe van het vacuüm. Theorie wordt praktijk in dit interactieve museum. Door op knoppen te drukken en aan hendels te zwaaien krijg je heldere uitleg over het principe van het vacuüm van de Maagdenburger halve bollen van Otto en van andere uitvindingen.
Als leuk weetje krijgen we mee dat Constantin Fahlberg in 1878 in Maagdenburg de allereerste sacharine produceerde.

Bekijk de leukste hotels in Maagdenburg en boek je bijzondere weekendje weg

Wist je dat...

• Beide Otto's van groot belang waren voor Maagdenburg en de stad dan ook niet voor niets de bijnaam 'Stad van Otto' heeft.
• Volgens overlevering Broadway in New York haar oorsprong in Maagdenburg vindt. Hier heet het Breiterweg. De straat is inderdaad breed, maar valt volkomen in het niet bij het Amerikaanse zusje. Dat er in New York een Broadway is komt door de emigratie van Duitse handelaren naar wat destijds nog New Amsterdam was.
• Ook het kleine zusje van het Flat Iron Building in New York in Maagdenburg staat.
• Maagdenburg het beste water van Duitsland heeft.
• Je in Maagdenburg de langste kanaalbrug vindt: de brug is 918 meter lang en overspant de Elbe ten noordoosten van de stad.
• Je met je camper op een mooie plek langs de rivier staat vanwaar je zo het centrum in kunt lopen. Met een beetje geluk zie je de trainingen van het selectieteam roeiers voorbij komen.
• Maagdenburg een van de groenste steden van Duitsland is met zo'n 20 parken en tuinen. Naast het Engelse landschapspark Rotehorn is het ook heerlijk toeven in het Elbauenpark waar je naast de Jahrtausendturm ook een vlindertuin, thematuin en andere voorzieningen treft. Het Herrenkrug-Park is bekend vanwege de oude bomen.
• Maak een uitstapje naar Autostadt!